УВОДЗІНЫ...……………………………………………………………….2
1. Станаўленне светапогляду Кастуся Каліноўскага як перадумова яго публіцыстычнай дзейнасці……………………………………………4
2. Асаблівасці "Мужыцкай праўды" К.Каліноўскага………………….8
3. "Лісты з-пад шыбеніцы" і іншыя прыклады публіцыстычнай спадчыны Кастуся Каліноўскага………..……………………………20
ЗАКЛЮЧЭННЕ…………………………………………………………...25
СПІС ЛІТАРАТУРЫ……………………………………………………..27
|
Асоба Кастуся Каліноўскага ўжо больш за стагоддзе прыцягвае ўвагу гісторыкаў. Даследнікі ўпарта спрабуюць расставіць кропкі над "і" ў жыцці аднаго са славутых дзеячоў паўстання 1863-1864 гг. Але зрабіць гэта цяжка. Кастусь Каліноўскі быццам і пасля смерці захаваў выдатныя здольнасці да канспірацыі.
Няпроста зразумець чалавека іншай эпохі, тым больш палітыка ў пераломны момант гісторыі. Палітычная барацьба вымушае дзейнічаць адпаведна пераменлівым абставінам, таму бывае цяжка захаваць вернасць аднойчы абвешчаным прынцыпам. Не дае падставаў да адназначных ацэнак і аналіз дакументаў за подпісам "Яська-гаспадар з-пад Вільні". Існуе праблема неадпаведнасці сучаснай тэрміналогіі рэаліям XIX ст. Напрыклад, разуменне тэрміна "беларус" сёння істотна розніцца ад разумення мінулага стагоддзя. I, вядома, трэба адзначыць пэўную ідэалагічную заангажаванасць даследнікаў, Сутнасць спрэчкі, якая працягваецца ў беларускай гістарыяграфіі і публіцыстыцы, у тым, ці з'яўляецца Кастусь Каліноўскі беларускім нацыянальным героем, ці гэта "фальшывы маяк", святло якога паспрыяла б паланізацыі беларусаў.
Кастусь Каліноўскі быў не толькi мужным рэвалюцыянерам, барацьбiтам, кiраўнiком паўстання 1863 г. на Беларусi, але i таленавiтым публiцыстам. Выхадзец з шляхецкай сямьi, ён пад уплывам блiзкага знаёмства з жыццем простага народа, а таксама пашыраных грамадскiх насторояў з юнацкiх год пранiкся вострай ненавiсцю да сацыяльнага i нацыянальнага прыгнету. Вялiкi ўплыу на фармiраванне яго светапогляду аказала вучоба ў Пецярбургскiм унiверсiтэце (1856-1860), якi скончыў з атэстатам кадыдата права. У час вучобы пазнаёмiўся з рэвалюцыйнай лiтаратурай. У 1860 г. вяртаецца на радзiму i ўклучаецца ў актыўную работу па падрыхтоўцы паўстання. З мэтай рэвалюцыйнай агiтацыi i прапаганды ў 1862 г. ён разам са сваiмi сябрамi па барацьбе выдае нелегальную газету "Мужыцкая праўда".
Жыццё Кастуся Каліноўскага абарвалася на шыбенiцы, калi яму было 26 гадоў. Гэта жыццё - подзвiг у iмя народа. Творы Кастуся Каліноўскага паглыблялi рэалiстычную традыцыю беларускай лiтаратуры, былi ўзорамi бескампрамiснага выкрыцця сацыяльных супрэчнасцей. Яго творы высокай мастацкай вартасцi, палымянныя маналогi, звароты да народа. Публiцыстычная дзейнасць Кастуся Каліноўскага мела вялiкi ўплыў на развiццё беларарускай дэмакратычнай лiтаратуры.
|
1. Запруднік, Я., "Мужыцкая Праўда" - набат паўстаньня 1863 году./Я.Запруднік// "Запісы". - № 14. - 1976. - С. 93-110.
2. Каліноўскі, К. За нашую вольнасць. Творы, дакументы / Уклад., прадм., паслясл. і камент. Г. Кісялёва - Мн.: "Беларускi кнiгазбор", 1999. -464 с.
3. Лушчыцкі, І.Н. Нарысы па гісторыі грамадска-палітычнай і філасофскай думкі ў Беларусі ў другой палавіне ХІХ веку /І.Н. Лушчыцкі. - Мінск, 1958. - 324 с.
4. Майхрович, А.С. Белорусские революционные демократы / А.С. Майхрович. - Минск, 1977. - 215 с.
5. Революционный подъем в Литве и Белоруссии в 1861-1862 гг. Материалы и документы. - М., 1964. - 256 с.
|